Jong, ambitieus en een burn-out. Dit is mij overkomen en ik ben zeker niet de enige. Ik was 21 jaar en eerstejaars geneeskundestudent. Ik was dolblij dat ik nu de studie van mijn kinderdromen mocht gaan doen toen ik de tweede keer wel werd ingeloot, en nog wel aan de universiteit waar ook mijn vader gestudeerd had. Maar mijn eerste jaar verliep niet zoals ik gehoopt had. Ik liep tegen mezelf aan en kwam op een gegeven moment volledig tot stilstand. Toch zou ik dat jaar nooit hebben willen missen. Deze stilstand, de burn-out, heeft me juist gedwongen mezelf te ontwikkelen. Mijn burn-out was de katalysator van mijn persoonlijke zoektocht. Wie is de persoon achter alle patronen, gevoelens en emoties?
Mijn burn-out was de katalysator van mijn persoonlijke zoektocht.
Het begin van mijn burn-out
Ik realiseerde me dat ik een burn-out had op het moment dat ik naar een zwart tv scherm keek en stil viel. Zowel mentaal, emotioneel, als fysiek. Al maanden ervoor ervaarde ik chronische stress die zowel intern als extern was. De start van een nieuwe studie in een nieuwe stad, de studentenvereniging, de commissies waarin ik zat en het gevoel continu te moeten presteren putten me uit. Ik stond schaakmat en kon geen stap meer verzetten.
In dat moment was er een gevoel van totale overgave aan alles. Ik zat op mijn kleine studentenkamer in een zwarte Ikea stoel, naar een zwart tv-scherm te kijken toen een gevoel van totale overgave me overviel. Het feit dat ik even niets hoefde was een ongeloofelijke opluchting. Dat ik mijzelf permissie kon geven om niets te doen was voor mij een volledig nieuwe en ongekende werkelijkheid. Mijn gedachten waren naar de achtergrond vervaagd, geen enkele prikkel kwam via mijn zintuigen binnen. Alles was eventjes goed zoals het was. Dat simpele moment brak me open en onthulde een kwetsbaarheid die ik niet kende van mezelf: Misschien hoefde ik niet altijd sterk, actief en levenslustig te zijn? Door de kwetsbaarheid kon ik eerlijk tegen mezelf zijn dat ik rust moest nemen, ondanks dat mijn gedachten patroon maar al te graag weer gewoon door wilde gaan.
Stress is niet het probleem, maar het niet los kunnen laten ervan.
Stap voor stap weer in beweging
Na dit eerste beginpunt, waarin alles even stil stond en waarin ik mezelf permissie gaf rust te nemen, brak er een periode aan waarin ik langzaam weer in beweging kwam. Deze herstelperiode kostte tijd en ging met vallen en opstaan. Want ik moest mezelf opnieuw leren kennen in heel veel dagelijkse activiteiten. Wat ik eerst met gemak allemaal deed op een dag, was nu al snel te veel. Kon ik eerder zonder moeite in de ochtend hardlopen en ‘s avonds nog een rondje wielrennen, zei mijn lichaam daar nu “nee” tegen. En dan heb ik nog niet gesproken over mijn emotionele rust die ik nodig had. Al snel was wat er van me gevraagd werd teveel en had ik meer dan ooit behoefte aan stilte om me heen, zoals mijn markeer punt van mijn burn-out.
De kracht van ontspanning
Iets wat ik absoluut heb geleerd in deze periode, is hoe belangrijk ontspanning is. En tegelijkertijd merkte ik hoe moeilijk het is om echt te ontspannen. Want hoe ontspan je als je lichaam vol spanning zit en je gedachten maar door blijven gaan? Iets wat ik zo langzamerhand had geleerd in de opleiding, is dat alles wat je oefent, je je eigen kan maken. Ik realiseerde me dat stress niet zo zeer het probleem was, maar het niet kunnen loslaten van de stress. Om mezelf weer in beweging te krijgen ben ik Tai Chi Chuan gaan doen. De rustige beweging met bewustwording van het lichaam was een begin van ontspanning. Daarnaast begon ik met mediteren. Ik ging naar verschillende meditatieklasjes en uiteindelijk met vaste regelmaat naar Rigpa. Een Boeddhistisch meditatiecentrum. Door te leren mediteren kon ik mij verdiepen in de oorsprong van mijn gedachten, emoties en gevoelens. Het was een jaar geworden van inkeer, waarin er ruimte was ontstaan voor iets heel bijzonders, namelijk mezelf leren kennen.
Het leven na een burn-out
Eerlijk is eerlijk, een burn-out zorgt voor een mentale en emotionele metamorfose. Vraag het iemand die een burn-out heeft gehad en je zult horen dat ze nu toch anders met dagelijkse zaken omgaan dan voor hun burn-out. Hoe komt dit?
Zelf ben ik hierover gaan nadenken en heb ik andere ervaringsdeskundige om hun mening gevraagd. In mijn burn-out jaar, waarin ik in eerste instantie aan de zijlijn van het leven werd gegooid, bloeide er juist ook een kracht in mij op. Op jezelf toegeworpen, moet deze kracht wel van binnenuit komen. Op zoek gaan in jezelf, wie ben ik? Wat zijn mijn waarden en wat is er belangrijk in mijn leven? Ik ben op veel bijzondere plekken geweest in de wereld, en heb mensen ontmoeten in Nieuw-Zeeland, Canada, Hawaii, Afrika, Bali en Java, Amerika en India. Maar uiteindelijk kan ik je zeggen dat de reis in mijzelf het belangrijkste en meest vormende was voor wie ik nu ben.
Ik realiseerde me hoe ik als mens, en niet als God, mocht gaan zijn wie ik was. Met alle imperfecties.
Veranderingen door een burn-out
De metamorfose die je ondergaat door een burn-out komt doordat je verplicht wordt te gaan voelen en zelfonderzoek te gaan doen. Door te voelen, doorvoelen, leer je spanningen los te laten die je (onbewust) voor langere tijd hebt opgebouwd en vastgehouden. In eerste instantie voel je deze spanningen in je lichaam en gaandeweg zul je ze ook herkennen in je denken. Je hebt moed nodig je eigen gedachten niet meer voor waar aan te nemen, je hebt doorzettingsvermogen nodig om te blijven kijken met een heldere blik op je handelen en je hebt acceptatie nodig om zo min mogelijk in je afweer terecht te komen. Ik realiseerde me hoe ik als mens, en niet als God, mocht gaan zijn wie ik was. Met alle imperfecties. De drie grote veranderingen die ontstaan na een burn-out zijn:
1. Verandering van prioriteiten
Voor mijn burn-out was ik met name gericht op iedereen om me heen. Ik voelde vaak snel aan wat iemand zijn of haar behoeftes waren en hoe iemand zich voelde. En dit kan erg fijn en handig zijn, maar niet als je hierdoor vergeet wat je zelf voelt en wilt. Ik kan me nog steeds goed afstemmen op mijn omgeving, maar ik heb geleerd om in verbinding met mezelf te blijven en me niet teveel te laten beinvloeden en beheersen door mensen om me heen. Zo kan ik nu vaker nee zeggen tegen een afspraak als ik moe ben. En zorg ik ervoor dat ik pauzes neem op werk, om voldoende energie te houden.
2. Verandering van je grenzen
Mijn eigen grenzen leren kennen was een proces met vallen en opstaan. Zowel fysieke, als emotionele grenzen. Tijdens een burn-out wordt je direct afgestraft als je over je eigen grens heengaat, want je valt weer 10 treden naar beneden wat betreft je energieniveau. Daarom is een burn-out een perfecte kans om je eigen grenzen onder de loep te nemen en te onderzoeken. Voor mij is dit leerproces nog steeds bezig, al kan ik nu veel sneller aanvoelen wanneer ik een grens bereik en daarop anticiperen.
3. Weten wat je wel en niet wilt
Tijdens het proces van herstel, realiseerde ik me dat ik het vaak lastig vond om aan te geven of iets wel of niet wilde. Ik was zo gewend mijn hele leven me af te stemmen aan mijn omgeving, dat ik niet goed kon teruggaan naar wat ik in het moment voelde. Door meer bewust te worden van mijn ademhaling bij de Tai chi en meditatie, kon ik beter in het moment voelen wat ik wilde. En door beter te voelen, stond ik automatisch beter in verbinding met mezelf.
Samenvatting
De begrippen ‘Jong, ambitieus’ en ‘burn-out’ lijken vaak bij elkaar te horen. Natuurlijk krijgen niet alle jonge, ambitieuze mensen een burn-out. Ook andere belangrijke factoren spelen hierbij een rol. Ik ervoer mijn burn-out alsof deze uit de lucht kwam vallen, achteraf gezien waren er natuurlijk al waarschuwingssignalen. De geneeskundestudie kwam in die periode even op holt, maar na een jaar kon ik de draad weer oppakken. En ook na dit jaar heeft het even geduurd voordat ik waarnemend huisarts werd, maar hier zal ik in andere blogs verder over vertellen.
Het bijzondere van mens zijn betekent voor mij het telkens kunnen ervaren van nieuwe gedachten, gevoelens en emoties.
Ik probeer hier positief over mijn burn-out te schrijven, maar natuurlijk was pittig en iets wat ik absoluut niemand toewens. Toch heb ik veel geleerd en heeft het mij gebracht waar ik nu ben en wie ik nu ben. Door mijn burn-out ben ik noodgedwongen, sneller op zoek gegaan naar mezelf. Ik heb me ook gerealiseerd dat dit proces nooit zal stoppen. En dat ik mezelf mijn hele leven lang kan blijven ontdekken en verassen. Elke situatie, elke moment is anders met een andere Mattanja en tegelijkertijd dezelfde. Daarom is het leven zo spannend en leuk. Het bijzondere van mens zijn betekent voor mij, het telkens kunnen ervaren van nieuwe gedachten, gevoelens en emoties.
Op de hoogte blijven van nieuws, tips en informatie over gezondheid, het werk als huisarts en mijn dagelijkse leven? Meld je hier aan om elke nieuwste blog in je e-mail te ontvangen.
1 reactie. Plaats een nieuwe
[…] ervaart anno 21 eeuw geen stress? Zelf heb ik lange tijd onder stress gestaan met als gevolg een burn-out. Deze chronische spanning was er onbewust, want zelf merkte ik de constante druk niet op. En in de […]