COVID-19 | Heb ik het coronavirus gehad?

4 jaar geleden

Als waarnemend huisarts heb ik veel mensen gezien met het COVID-19 en heel veel mensen aan de telefoon gehad die mogelijk het Coronavirus hadden. Over heel Nederland zijn er nu duizenden mensen positief getest met het Coronavirus, terwijl het werkelijke aantal veel hoger ligt. Veel mensen zijn namelijk niet getest vanwege te weinig testcapaciteit. Toch zijn het juist deze mensen die willen weten of ze het COVID-19 hebben gehad, want mogelijk ben je dan beschermd. Welke symptomen passen bij het coronavirus? Wat moet je doen bij klachten? In de praktijk krijg ik hierover dagelijks vragen. Vanuit mijn eigen ervaring in het veld en wetenschappelijke kennisbronnen zal ik ingaan op deze vragen.

Symptomen die passen bij het coronavirus

Inmiddels zijn we ruim een maand verder sinds de maatregelen medio maart van kracht gingen om het coronavirus onder controle te krijgen. Ondanks dat er nog veel onbekend blijft over het virus weten we inmiddels meer over de typische symptomen van COVID-19. Daarnaast zijn er ook symptomen die milder zijn en minder vaak voorkomen.

Typische symptomen

In de huisartsenpraktijk zag ik al vrij snel patiënten die mogelijk verdacht werden van het coronavirus. Met beschermende kleding in mijn dokterstas ging ik op huisbezoek. Voor de deur of in de hal kleedde ik mij om, voordat ik naar de patiënt ging. Als mensen COVID-19 verdacht waren, zag ik de patiënt meestal ziek in bed liggen met koorts (temperatuur boven 38 graden), benauwdheid en een versnelde ademhaling (>20/min). Soms hoorde ik over de longen geen andere geluiden dan normaal met mijn stethoscoop, maar soms hoorde ik in de longen duidelijke afwijkingen. Meestal was de patiënt ook aan het hoesten. Een aantal van deze mensen liet ik testen door de GGD op COVID-19, omdat er een kans was dat zij snel achteruit zouden gaan en daarbij risico liepen voor opname in het ziekenhuis. Als mensen minder risico hadden op een ernstig beloop liet ik geen test afnemen vanwege de schaarste in testmateriaal. Ik gaf dan duidelijke instructies om ons (de huisarts) te bellen mochten de klachten toch verergeren.

Milde symptomen

Naast dat mensen duidelijke symptomen ondervonden die bij het coronavirus konden passen, waren er ook veel mensen die klachten hadden waarvan het onduidelijk was of het door het coronavirus werd veroorzaakt. Sommige symptomen komen namelijk ook vaak voor bij andere virale infecties die verkoudheidsklachten veroorzaken. Het viel mij op dat ik in de regio van Amsterdam veel mensen tijdens mijn telefonisch spreekuur sprak, die klachten hadden als keelpijn, milde verkoudheid, vermoeidheid, spierpijn en smaak-/reukstoornissen. Deze klachten hielden vaak langer aan dan mensen gewend waren van een normale verkoudheid.

COVID-19; do’s en don’ts

Als je klachten hebt die zouden kunnen passen bij het coronavirus is de vraag, wat moet ik doen? Als huisarts heb ik diverse vragen voorbij zien komen, zoals ik heb keelpijn zonder koorts, mag ik wel naar huis want mijn partner heeft een hartaandoening? Of, ik ben verkouden en moet hoesten, wat moet ik doen? Door de vele informatie over het coronavirus is het begrijpelijk dat er veel onduidelijkheid is wanneer je wat moet doen. In principe is de informatie die op de RIVM website staat duidelijk en kan je in bijna elke situatie toepassen. Zij zeggen: Bij verkoudheidsklachten zonder koorts; thuis blijven en laat boodschappen door ander mensen doen. Huisgenoten mogen wel naar buiten. Bij verkoudheidsklachten met koorts; blijf thuis en ook huisgenoten moeten thuisblijven. Zij mogen alleen boodschappen doen als ze geen klachten hebben. Daarnaast is de maatregel bij mensen die in cruciale beroepen werken iets anders. Zij blijven pas thuis als ze verkoudheidsklachten hebben met koorts. Daarnaast is er een handige vragentest op Thuisarts.nl die direct aangeeft wat je wel en niet moet doen bij klachten. Deze vragenlijst zou ik zeker adviseren aan mensen als ze vragen hebben over wat ze moeten doen bij bepaalde symptomen die kunnen passen bij het coronavirus.

Testen

Om te weten of je het coronavirus hebt is je laten testen de manier om dit aan te tonen. Al snel bleek dat er in Nederland te weinig testen waren voor iedereen. Begin april kon Nederland zijn testcapaciteit gelukkig iets uitbreiden. Door het tekort aan testcapaciteit ontstond er onzekerheid bij mensen die wel klachten hadden die zouden kunnen passen bij het coronavirus, maar niet getest konden worden. Omdat de zorgvraag met name in het begin van de crisis erg hoog lag, bood het OLVG vanaf het begin van de uitbraak al snel hulp via de Corona Check app. Daarnaast is er nu veel aandacht gevestigd op het testen van antistoffen in het bloed om te bepalen of je het virus hebt gehad.

OLVG app

De Corona Check is een zeer bruikbare app om te monitoren of de klachten die mensen ervaren passen bij het coronavirus en of er medische hulp gezocht moet worden. Door elke dag de vragen te beantwoorden in de app, die vervolgens beoordeeld worden door zorgmedewerkers, krijgen mensen feedback als dit nodig is. Dit zorgt voor een bepaald veiligheidsgevoel bij mensen. Zelf ben ik heel tevreden over de app en raad ik deze app zeker aan voor mensen die denken klachten te hebben die bij het coronavirus kunnen passen.

Test op antistoffen

Daarnaast is er de vraag voor mensen die mogelijk het coronavirus hebben doorgemaakt of ze het virus ook daadwerkelijk hadden. Testen die na genezing kunnen zien of je besmet bent geweest kijken of er antistoffen in je bloed aanwezig zijn. Dit zijn stoffen die door je eigen lichaam zijn aangemaakt om het virus te doden. Sanquin doet samen met het RIVM onderzoek naar het coronavirus middels antistoffen. Dit is echter in onderzoeksverband waarbij de deelnemers niet de uitslag krijgen of ze antistoffen hebben. Alhoewel het eerder onduidelijk was of de bloedtest op antistoffen betrouwbaar genoeg is, is er vanaf 25 mei 2020 een bloedtest. De betrouwbaarheid van de test is hoog. Nu blijft de vraag hoe de uitslag geïnterpreteerd moet worden. Ook hier zullen weer verder onderzoeken naar gedaan worden.

Samenvatting; heb je het coronavirus gehad

Het vraagstuk of je het coronavirus hebt doorgemaakt zonder dat je getest bent, blijft lastig. Ook voor ons als huisartsen. Er zijn een aantal symptomen die zeer typisch zijn voor het coronavirus en daarnaast zijn er symptomen die minder vaak voor komen. Het gehele plaatje van mate van ziek zijn en alle symptomen, maakt of het waarschijnlijk is of je het virus hebt gehad. Als je niet getest bent en je had symptomen die typisch zijn voor het coronavirus kan je er voorzichtig vanuit gaan dat je het virus hebt gehad. Als je symptomen die milder en minder vaak bij het coronavirus voorkomen hebt gehad, kan je niet zeggen of je het coronavirus hebt gehad. De onzekerheid is dan groter. Vanaf eind mei zijn er nu bloedtesten beschikbaar om te testen of je het coronavirus hebt gehad, alleen de interpretatie hiervan is nu onduidelijk. Het blijft dus het belangrijk de maatregelen van de overheid te blijven opvolgen om het virus zo min mogelijk de kans te geven zicht te blijven verspreiden. Uiteindelijk dragen we allemaal zorg voor elkaar op deze manier.